donderdag 6 november 2014

Mass effect voor ethiek en burgerschap: kant en klare lessen voor wie dat uit wil proberen in de klas!

Uitgelicht uit de Databank Games
In deze blog breng ik regelmatig een van de games uit de Databank Games voor het voetlicht, met alle informatie die je kunt gebruiken om de game effectief in te kunnen zetten.



Mass Effect

Mass Effect is een roleplaying actiegame in een futuristische setting. De kapitein van een ruimteschip wordt op een missie gestuurd om de mensheid van de ondergang te redden. De serie bestaat uit 3 delen.
Scholen (in Nederland tenminste) zijn vaak huiverig om een game te gebruiken waarin geschoten wordt, maar zeker in het geval van Mass Effect is dat een gemiste kans. Een van de redenen waarom deze game zo bruikbaar is voor het onderwijs, is dat er een groot aantal dilemma’s in voorkomt. Die dilemma's hebben vaak een politieke lading.  
Interessant is bijvoorbeeld dat het menselijk ras door andere volken als nogal agressieve nieuwelingen in de ruimte wordt beschouwd en daardoor soms met de nek wordt aangekeken. Er is sprake van corruptie, van streberige politici en vaak draaien dilemma’s om de vraag: wat is belangrijker, het individu of de mensheid? 
De speler heeft bij het vormgeven van de hoofdpersoon de keuze tussen een nobele of een zelfzuchtige held, of iets daar tussenin. De hoofdpersoon kan bovendien een man of een vrouw zijn. 

Een andere reden waarom deze game goed bruikbaar is in het onderwijs, is dat het rollenspel aspect consequent is doorgevoerd. De keuzes en beslissingen die de spelers maken in dialogen, beïnvloeden de loop van het verhaal. Als speler kun je voor twee standpunten kiezen: je streeft naar de ultieme machtspositie van de mens in het heelal, of juist naar vreedzaam samenleven met de andere rassen en volkeren. Ook het kiezen van vaardigheden heeft consequenties voor de loop van het verhaal. Als speler heb je een aantal metgezellen, die (ook) ongevraagd commentaar leveren op je daden en woorden. 

Je kiest in dialogen voor de boodschap die je wilt overbrengen, niet voor de precieze bewoordingen waarin dat gebeurt. In de game zie je vaak de reacties van degenen voor wie de boodschap bedoeld is, ook als ze niet direct in je blikveld staan.

Hoe zet je Mass Effect in?

Voor het onderzoeksproject Kritisch Burgerschap (zie blogbericht) werd gekozen voor het gebruik van o.a. Mass Effect. Wegens technische problemen konden de reeds geconstruuerde lessen rond Mass Effect helaas niet worden uitgevoerd en moesten daarvoor alternatieven worden gezocht. Jammer, omdat de dillemma's die in Massc Effect aan de orde kwamen indringend waren en zich perfect leenden voor het leerdoel waar het in dit project om ging: vanuit verschillende perspectieven leren denken. Het zou geweldig zijn als deze lessen ook daadwerkelijk uitgeprobeerd kunnen woreden op een school!

Er zijn vijf lessen (zie lesmateriaal) met geselecteerde scenes voor dit leerdoel geconstrueerd, die vrij beschikbaar zijn. Uitgangspunt bij de selectie van de game scenes was:
De scenes kunnen worden beschouwd als representatieve anecdotes voor ruimere sociale thema’s. Er werd gezocht naar kritieke momenten en onderliggende beeldspraak waarin zich een zekere vorm van strijd profileert.
De scenes moeten zich lenen als ‘kapstok’ voor de journalistieke vragen (wie, wat, waar, wanneer, waarom). De lessen rond Mass Effect zijn steeds gecentreerd rond één van deze vragen.
De scenes bevatten vooral dialogen; er hoeft weinig tot niet in geschoten te worden.
Als er al geweld in de scenes zit, dan is dat puur functioneel. Er  is bijvoorbeeld een scene waarbij een verrader moet worden overmeesterd en de hoofdpersoon vervolgens moet beslissen of hij(zij) wel of geen genade zal betonen. Wanneer de leerling niet eerst zelf betrokken zou zijn bij de overmeestering, zou het veel minder voèlen alsof het daadwerkelijk om een verrader ging en zou de beslissing wel/geen genade aan impact verliezen. 
Laat leerlingen zelf spelen, bij voorkeur in tweetallen. Zelf ervaren is hier belangrijk. Als dit niet mogelijk is, speel de game dan vóór op een groot scherm en laaat leerlingen steeds beslissen over acties en dialogen. 

Lesmateriaal

In elk van de vijf Mass effect zijn klassengesprekken/reflectie momenten gepland. De inhoud van de lessen:
Introductie op de game, vrij spelen

  • De wie vraag, met een scene waarbij een verrader wordt overmeesterd. Genade betonen of niet? Koppeling aan de good guy/bad guy discussie. Stel dat de hoofdpersoon als veronderstelde verrader was overmeesterd, wat dan? Zou de bad guy ook goede redenen kunnen hebben om te doen wat hij deed?
  • Wat en hoe: een terrorist in de game wil zijn doel bereiken met geweld. Koppeling aan een waar gebeurde gijzeling.
  • De 'omstandigheden' vraag: koppeling van scenes aan de moraal van de zakenwereld (moraal doet er niet toe zolang het maar geld oplevert), aan de Joodse raad, aan nazi experimenten (befehl ist befehl).
  • De waarom vraag: waarom heeft een bemanningslid zo'n hekel aan aliens? Koppeling aan de multiculturele samenleving.
De lessen zijn vrij beschikbaar. Stuur een mail naar game.ondd@gmail.com.

Flexibliteit en samenwerking

Mass Effect is en grote, grotendeels lineaire game. Het is goed mogelijk om in de les uit te gaan van savegames (opgeslagen momenten). Een les gekoppeld aan een spelmoment past goed binnen één lesuur. 

Voor de lessen in het Kritisch Burgerschap project zijn savegames gecreëerd, die vrij beschikbaar zijn. Stuur een mail naar game.ondd@gmail.com.
De lessen voor het Kritisch Burgerschap project zijn gecreëerd vanuit het principe van leerlingen die samen spelen. Uit onderzoek blijkt dat leerlingen in tweetallen (of teams) games laten spelen meestal tot de beste resultaten leidt.

Ervaringsgegevens

Er zijn wel ervaringen opgedaan in ethiek lessen met een vergelijkbare game: The walking dead. Docent Tobias Staaby in Bergen, Noorwegen is daar zeer positief over.

De game uitproberen?

Er zijn veel Mass Effect video's op you tube te vinden, vaak met 'voorgespeelde' gamefragmenten. Deze geeft een idee van de gameplay en van hoe de game er uit ziet.
Mass Effect (pc) is verkrijgbaar voor ongeveer 15 Euro. Ervan uitgaande dat leerlingen samen spelen heb je voor zo'n 150 Euro een game waarmee heel wat gedaan kan worden in verschillende vakken en lessen. 
Op het internet zijn speelbare demo's te vinden:


Probeer de Databank Games uit met een gratis account. Je kunt daarmee games zoeken en het forum gebruiken. Extra informatie zoals je die hier ziet krijg je met een premium account (30 Euro per jaar) of een schoolaccount (300 per jaar, ongeacht het aantal gebruikers)


Geen opmerkingen:

Een reactie posten